پایان باشکوه آقای تئاتر

هر از گاهی کسی تصویری از داوود رشیدی را بالای دست می‌گیرد و مردم را دعوت می‌کند تا نوشته‌های روی تصویر را بخوانند: «آمدم، ‌دیدم و رفتم». جمله مشهوری از داوود رشیدی که او وصیت کرده بود روی سنگ مزارش نوشته شود، اما رسانه‌ها و روزنامه‌های بسیاری آن را به جای تیتر خبر درگذشتش منتشر کردند. مراسم با تلاوت قرآن مجید و ورود خانواده این هنرمند (احترام برومند، مرضیه برومند، لیلی رشیدی، بهرام شاه‌محمدلو و...) و آمبولانس حامل پیکر داوود رشیدی حوالی ساعت 9:20 رسما آغاز شد و تا ساعت 10:15 ادامه پیدا کرد.

عباس سجادی که این سال‌ها پای ثابت اجرای مراسمات تشییع بوده، پشت میکروفن می‌رود و اجرای مراسم را به عهده می‌گیرد. سجادی ابتدا با ارائه شرح مختصری از زندگی این هنرمند گفت: از این هنرمند آثار با ارزشی به جا مانده و دو فرزند. پروفسور فرهاد رشیدی که از چهره‌های علمی برجسته دنیا در رشته فیزیک هستند و لیلی که معرف همه است.

پس از سجادی، امین تارخ روی سن می‌رود و سلام می‌گوید. تارخ رئیس انجمن بازیگران خانه سینما است و مقدم بودن سخنرانی‌اش از همین‌رو است. تارخ ضمن تسلیت به خانواده این هنرمند و تشکر از مردمی که در مراسم بدرقه او حاضر شده بودند ادامه داد: زندگی ترکیبی از جشن و عزا است. از یکسو جشن دریافت بزرگ‌ترین جوایز جهان در سینما و آن طرف عزای رفتن رستم سینمای ایران کیارستمی. از سویی جشن تئاتر عروسکی بچه‌هایمان و از طرف دیگر عزای عزیمت رشید سینمای ایران.او ادامه داد: بازماندگان بزرگ آن بزرگوار خواستند جشن عروسک‌ها ادامه یابد که بی‌تردید این نیز مهری است بزرگ از رشیدی مهربان که جشن و سوگ درهم آمیزد.

بغض «بزرگ‌آقا» برای آقای تئاتر

بعد از امین تارخ، علی نصیریان بازیگر همدوره و دوست داوود رشیدی به جایگاه آمد و با حالتی از اندوه و ناراحتی بیان کرد: داوود، من هرگز نمی‌خواستم به این تالار برای بدرقه و تشییع تو بیایم. من می‌خواستم تا آخرین لحظه با تو روی صحنه باشم. داوود رشیدی یکی از ستون‌های استوار تئاتر جدید ایران بود. منظورم از تئاتر جدید جنبشی از فارغ‌التحصیلان هنرپیشگی بود که در اواسط دهه ۳۰ به وجود آمد و در دهه ۴۰ به ثمر نشست.

وی افزود: داوود رشیدی یکی از ستون‌های تئاتر جدید در ایران بود. تئاتر جدید که می‌گویم منظورم جریانی است که از اواسط دهه 30 آغاز شد و در دهه ۴۰ به ثمر نشست و جدا از تئاتر معاصری که در لاله‌زار شکل گرفته بود یا تئاتر نوشین بود. این تئاتر بر اساس تئاتر مدرن دنیا شکل گرفت و تحت تاثیر آن بود. حتی گروه تئاتر نوشین تئاتر‌های قرن ۱۹ را اجرا می‌کرد اما ما کم کم یاد گرفتیم تئاتر مدرن کار کنیم و بعدتر فرنگ‌رفته‌هایی چون حمید سمندریان و داوود رشیدی به ما اضافه شدند و این جریان را غنا بخشیدند. رشیدی در این میان خیلی معاصر بود و از زمانه‌اش جلوتر بود.

این بازیگر پیشکسوت تاکید کرد: او کسی بود که برای اولین بار در آن دوران از ساموئل بکت متنی را اجرا کرد و آن هم نمایشنامه «در انتظار گودو» بود که می‌توانم بگویم نقطه عطفی در تاریخ تئاترمان بود. تا آن زمان اسم بکت و یونسکو به گوش ما هم نخورده بود. او با جسارت و مهارت و شهامت اجرای بسیار زیبایی از این اثر داشت. او عمده‌ترین بخش عمر هنری‌اش را پای کارگردانی تئاتر گذاشت و بعد ترجمه و بازیگری.

گلایه‌ جمشید مشایخی از عدم توجه به پیشکسوتان

جمشید مشایخی دیگر هنرمند حاضر در مراسم هم در سخنانی بیان کرد: چرا زمانی که عزیزی در بین ماست او را نمی‌بینیم اما وقتی از دنیا می‌رود درباره‌اش حرف می‌زنیم. چرا زمانی که بیمار بود کسی سراغش نیامد؟ الان چه فایده دارد از او حرف بزنیم. همسرش در دوران سخت بیماری داوود عاشقانه در کنارش بود و برای او زحمت زیادی کشید.

وی افزود: من و داوود در فیلم‌های متعددی همبازی بودیم و همیشه او را استاد خودم دیدم. این غم بزرگ را به همه تسلیت می‌گویم و امیدوارم قبل از مرگ به فکر همدیگر باشیم.

علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم ضمن تشکر از حضور مردم اظهار کرد: خداوند بزرگی را به هر کسی نمی‌دهد. داوود رشیدی شرایطی برای تئاتر ایران فراهم کرد که واقعا قابل تقدیر است. از همسر و دخترش که صمیمانه کنار او بودند کمال تشکر را دارم و همچنین به پسرش پروفسور رشیدی که خود را از راه دور به اینجا رسانده تسلیت می‌گویم. یادمان نرود که رشیدی در کنار خداوند بزرگ جای گرفته و به معشوق خود رسیده است.

داریوش فرهنگ دیگر هنرمند حاضر در این مراسم گفت: من و مهدی هاشمی به او گفته بودیم که حاضریم با تو مجانی کار کنیم. داوود رشیدی مردی بلندنظر و مهربان بود و مردم به همین خاطر دوستش داشتند. لحن او در آثارش مهربان بود و ایثارگری در وجودش موج می‌زد. روحش شاد و امیدوارم رسانه‌ها تا زمانی که همکاران ما هستند به سراغشان بروند.

حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی نیز در ادامه مراسم بعد از خواندن شعری بیان کرد: از شما شهریاران فرهنگ و هنر ایران و همه کسانی که در این جمع هستید قدردانی می‌کنیم. شما قامت در کمان نشاندید تا ایران سربلند باشد. نمی‌دانم اگر این بزرگان فرهنگ و هنر نبودند از ما چه نشانه‌ای باقی می‌ماند؟

وی افزود: ما این بنای بزرگ را مدیون شما هستیم و می‌دانم همه کسانی که نام ایران را می‌شناسند امروز عزادارند. از بانو برومند متشکرم که در تمام این سال‌ها به خوبی از او مراقبت کرد.

برای داوود من دعا کنید

در ادامه مراسم احترام برومند همسر مرحوم داوود رشیدی با اشاره به اینکه قصد نداشت صحبت کند اما واقعیت‌هایی وجود دارد که باید آنها را بگوید، گفت: همه به ما محبت کردند، دولتی و غیردولتی، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران و همه مردم از شهرهای دور و نزدیک. آنها همه کار حاضر بودند انجام دهند، مثلا از یزد برای ما پسته بفرستند و از رشت برنج. خیال همه شما راحت.

وی خطاب به مردم افزود: شما اینقدر خوبید که دولتمردان هم قطعا تحت تاثیر شما قرار می‌گیرند. وقتی مردم ما را دوست دارند دولتمردان هم مجبور می‌شوند ما را دوست داشته باشند.

برومند گفت: آقای مشایخی ممنونم که از من یاد کردید. آقای نصیریان من بدون داوود رشیدی هیچم. او بود که سال‌ها زندگی ما را با آبرو، زحمت و کوشش اداره کرد.

همسر مرحوم داوود رشیدی در بخش پایانی صحبت‌های خود از رئیس جمهور و دیگر افرادی که پیامی برای تسلیت صادر کرده بودند، تشکر کرد.

برومند در پایان صحبت‌هایش گفت: برای شادی روح عباس کیارستمی و داوود من دعا کنید.

لیلی رشیدی دختر زنده یاد رشیدی هم در سخنان کوتاهی از حضور مردم در این مراسم تشکر کرد.

سپس نماز میت توسط حجت الاسلام دعایی بر پیکر این هنرمند پیشکسوت خوانده شد.

سرانجام پیکر داوود رشیدی پس از تشییع با همراهی خانواده، هنرمندان و مردم حوالی ساعت 12:30 دیروز در فضای تازه‌ای در کنار قطعه هنرمندان که به‌منظور توسعه این قطعه در نظر گرفته شده است، به خاک سپرده شد.